Η 5η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος με στόχο με διάφορες ανακοινώσεις, παρεμβάσεις και δράσεις οι πολίτες να ενημερώνονται, να αφυπνίζονται και να κινητοποιούνται για τα παγκόσμια, αλλά και τα τοπικά περιβαλλοντικά θέματα και προβλήματα ώστε με την καθημερινή πρακτική και συμπεριφορά τους να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, διαμορφώνοντας ταυτόχρονα περιβαλλοντική συνείδηση και κουλτούρα.
Η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.), ο τρίτος πόλος του τομέα αστικού νερού της χώρας μας, εκπροσωπεί 120 Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) που παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και τηλεθέρμανσης στον μισό περίπου πληθυσμό της Ελλάδας. Οι Δ.Ε.Υ.Α. δεσμεύονται να παρέχουν καθαρό πόσιμο νερό και να επεξεργάζονται τα υγρά απόβλητα, ώστε το επεξεργασμένο νερό να επιστρέφει με ασφάλεια στο περιβάλλον.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. που είναι δημοτικές επιχειρήσεις κοινωφελούς χαρακτήρα και ειδικού σκοπού λειτουργούν με ανταποδοτικότητα στις πόλεις της χώρας μας πλην Αθήνας και Θεσσαλονίκης, και στα 40 περίπου χρόνια της λειτουργίας τους συνέβαλαν ουσιαστικά στην προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος μέσα από:
- την κατασκευή δικτύων αποχέτευσης στις πόλεις της περιοχής αρμοδιότητάς τους
- την κατασκευή και λειτουργία μονάδων επεξεργασίας αστικών υγρών αποβλήτων
Παραπέρα, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι το περιβάλλον στο πλαίσιο μιας ολιστικής αναπτυξιακής προσέγγισης αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για την ποιότητα ζωής των πολιτών, ενώ η υποβάθμισή του από ποικίλες αιτίες (πλαστικά απορρίμματα, κλιματική αλλαγή κ.α.) είναι μια σύγχρονη και διαρκώς αυξανόμενη απειλή.
Όσον αφορά στο υδατικό περιβάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο επισημαίνεται ότι απειλείται από πολλές πηγές ρύπανσης. Το 2018, μόνο το 40% των επιφανειακών υδάτων βρέθηκε σε καλή οικολογική κατάσταση, ενώ το 25% των υπόγειων υδάτων παρουσίασε ενδείξεις κάποιας ρύπανσης. Στη χώρα μας έχουμε ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων νερών από αστικές, γεωργικές και βιομηχανικές χρήσεις και υπεραντλήσεις που εγκυμονούν κινδύνους υφαλμύρινσης και εξάντλησης των αποθεμάτων. Η προστασία του υδατικού περιβάλλοντος προϋποθέτει την ορθή εφαρμογή του ευρωπαϊκού και του εθνικού θεσμικού πλαισίου, καθώς και των αρχών της πρόληψης, του ελέγχου στην αιτία της ρύπανσης και της αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει».
Το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο στον τομέα των υδατικών πόρων επικαιροποιείται και αναθεωρείται συνεχώς ώστε να προσαρμόζεται στις σύγχρονες συνθήκες του τομέα και τις ανάγκες περιβαλλοντικής προστασίας. Τα σημαντικότερα νομοθετικά κείμενα για το νερό σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Οδηγία 60/2000/ΕΕ για τους υδατικούς πόρους και οι θυγατρικές της Οδηγίες, Οδηγία 91/271/ΕΕ για την επεξεργασία των αστικών υγρών αποβλήτων) αξιολογούνται σήμερα, ενώ υπό αναθεώρηση είναι η Οδηγία 98/83/ΕΕ για το πόσιμο νερό. Ακόμα, επίκειται η θέσπιση ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων που θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της λειψυδρίας και της κλιματικής αλλαγής.
Οι σύγχρονες προκλήσεις σε σχέση με την προστασία του υδατικού περιβάλλοντος είναι:
- Η προστασία του νερού ως ευαίσθητου πόρου
- Η προσέγγιση του “ελέγχου στην αιτία της ρύπανσης” για μικρορρυπαντές
- Η εφαρμογή της αρχής «Ο ρυπαίνων πληρώνει»
- Η αυξανόμενη επίδραση της κλιματικής αλλαγής στο νερό
- Η ενημέρωση των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών για τους υδατικούς πόρους
Τέλος η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. επισημαίνει ότι για την προστασία του υδατικού περιβάλλοντος απαιτείται όχι μόνο η ορθή εφαρμογή της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, αλλά και η συγκρότηση ορθολογικής πολιτικής διαχείρισης των υδατικών πόρων, ο συντονισμός και η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των φορέων της υδατικής διακυβέρνησης, η έμφαση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών.